Сајбер-малтретирање (текст на Бори се женски објавен во Здруженски весник)

Иако најголем процент од жртвите на сајбер малтретирање (cyber-bullying) се тинејџер(к)и, никој не може да биде заштитен од оваа современа напаст. Доволно е некоја недобронамерна личност да ви го „фрли пикот“ и да ве начека кога сте малку поневнимателни или поранливи за да почне со напади кои можат да имаат и страшни последици.

            Кога била во седмо одделение, Аманда Тод на интернет запознала лик кој преку ласкање и манипулација успеал да ја наговори да му ги покаже градите. По една година истиот насилник ја пронашол на фејсбук и и’ се заканил дека ако не му „приреди шоу“ ќе ги прикаже разголените слики од неа на сите нејзини познати. Речено – сторено, сликите биле објавени, и очекувано, станале многу популарни кај децата од нејзиното училиште кои почнале да ја напаѓаат и исмеваат резултирајќи со депресија кај девојчето.

            Во обид да го избегне малтретирањето, Аманда три пати менувала училиште, а ниту преселбата на семејството во друг град не го спречило насилникот секојпат одново да ја пронајде и праќа компримитирачки слики од неа во нејзините нови друштвени кругови. Посетите на психијатар, во комбинација со анти-депресиви не успеале многу да и’ помогнат. Девојката почнала да се самоповредува и да размислува за самоубиство. Во септември 2012 г. снимила видео клип во кој ја раскажува својата тажна приказна. Во октомври 2012 г. родителите го пронашле нејзиното безживотно тело во нивниот дом во Британска Колумбија, Канада.

            И покрај сериозните последици од сајбер-малтретирањето, кои можат да бидат и  трагични како во споменатиот случај, жално е што најчесто е потребно да дојде до ескалација на сајбер-малтретирањето за да се покрене акција. Уште пожално е што има огромен број на помалку екстремни случаи што секојдневно се занемаруваат и што кај нас се’ уште премалку се зборува за овој проблем.

           

             Извесно е дека сајбер-заплашувањето веќе на големо постои и кај нас, особено меѓу младата популација, а најчеста мета подложна на овој тип на агресија се непопуларните деца, и децата од маргинализираните групи. На фејсбук од 2010 г. постои страна направена од тинејџери од едно наше мало гратче чијшто наслов прозива некое локално девојче по име и презиме и ја нарекува курва.

            Всушност и самата интернет експанзија веројатно се случува подоцна во споредба со Канада и Америка па и негативните последици се’ уште не зеле полн замав. Според тамошните статистики, околу 32 проценти од тинејџерите активни на интернет биле цел на вакви напади во одреден момент, а најчести жртви на ова малтретирање се девојчиња, особено оние од возрасната група од 15 до 17 години..

            Интернетот се’ почесто станува место каде жените и нивниот изглед се предмет на критика. Индикативен е случајот на  професорката по класични студии Мери Бирд на Универзитетот Кембриџ, која во јавноста изнела непопуларни ставови во врска со европските емигранти во Британија.  Резултат: лавина негативни реакции и во најмала рака невкусни коментари за нејзиниот изглед. Според Мери Бирд, таквата женомразечка реакција би била доволна да заплаши било која жена повторно да се појави во јавност. 

Уште поекстремна е приказната на Анита Саркеесиан, канадско-американска феминистка, истражувачка и блогерка, којашто на интернет поставила видео клип во кој го претставува својот нов проект – истражување за родовите стереотипи во видео-игрите, со цел да собере средства за негово финансирање. Самиот видео клип предизвикал неверојатна негативна реакција со бројни агресивни сексистички коментари и дури и видео игра во која целта е да се претепа студентката што истражува. Нејзиниот блог бил постојана мета на хакери проследени со обиди да се разоткријат и објават нејзините лични податоци. Добрата страна на ова е што Анита успеала да ги собере потребните средства за истражувањето за помалку од 24 часа и што случајот помогнал да се подигне свеста за мизогинијата и постојаната сексуална злоупотреба на жените во видео игрите и да се отвори дискусија по однос на ова прашање во популарните медиуми.

            Ваквите појави не се непознати ни за нашата локална средина. Овој јануари на својот блог напишав текст (подоцна преземен од страна на левичарското движење Солидарност и порталот Окно), во кој се осврнав на македонската твитер заедница, поконкретно на еден хаштаг како пример за место каде се генерира мизогинија, која верувам понатаму може да заземе различни малигни форми на интернет и пошироко во општеството. Членовите на македонската твитер заедница тоа го сфатија лично, што резултираше со хаштаг #АнаВасилева во кој бев прозвана по име и презиме и напаѓана по секаква основа, се разбира најчесто сексуална, поради моите ставови. На тој начин не само што се даде додатен легитимитет на мојата теза, туку се покажа и дека општата свесност во врска со родовите прашања е се’ уште многу ниска.

            Секако дека би било наивно да се очекува каков и да е општествен или цивилизациски напредок без негативни последици, па таков е и случајот со новата „сајбер“ цивилизација, во која дури и понагласено доаѓаат до израз темните страни на човековата личност. Особено поради можноста секој да си ги промовира јавно своите идеи и дела, а неретко и своите интимни „податоци“, а со тоа да ги направи достапни на многу помалку или повеќе љубопитни очи, меѓу кои и некои што не се баш солидно култивирани и воспитани.